از طریق بازی است که کودک شهامت ورود به اجتماع را پیدا میکند و میآموزد که چگونه میتوان در زندگی اجتماعی مسئولیت پذیر باشد. همچنین روشهای مختلف مبارزه با مشکلات و پیدا کردن راه حل مشکلات را میآموزد. به طور کلی بازی مزیتهای زیر را از لحاظ رشد اجتماعی در پی دارد:
- سبب ارتباط کودک با محیط بیرون میشود و دنیای اجتماعی او را گسترش میدهد.
- باعث شکوفایی استعدادهای نهفته و بروز خلاقیت در کودک میشود.
- همکاری، همیاری و مشارکت کودک توسعه مییابد.
- آشنایی کودک با رعایت اصول و مقررات.
- کودک رقابت را میآموزد و شکست را به طور واقعی تجربه میکند.
- کودک قدرت ابراز وجود پیدا میکند و از ترس، کم رویی و خجالت بیهوده رها میشود.
- کودک چگونگی حمایت از افراد ضعیف را میآموزد.
غلبه بر استرس
کودکان هرچقدر که بزرگتر میشوند با رویدادهای مختلفی از جمله فشار همسالان، مسائل عاطفی و دوستانه و با استرس درس و نمره مواجه هستند. بازی به کودکان میآموزد که چگونه با فشارهای متفاوت و انواع استرس کنار بیایند و دوباره تعادل را در زندگی شخصی خود برقرار کنند. با کسب این هنر و مهارت آنها همواره در زندگی قادر خواهند بود تا راهی سازنده و سالم برای غلبه بر استرس بیابند.
ارتباط بازی با رشد جسمی و ذهنی کودک
بازی همچنین در رشد حرکتی و هماهنگی حسی ـ حرکتی کودکان نقش به سزایی دارد که به برخی از مهم ترین نقشها شامل :
- باعث رشد هماهنگ دستگاهها و اعضای بدن میشود.
- سبب تقویت حواس کودک میشود.
- نیرو و انرژی بدن را به بهترین شکل مصرف میکند.
- کودک نسبت به توانمندیهای فکری و بدنی خود آگاهی پیدا میکند.
بازی به عنوان وسیله ای مطمئن برای رشد کودکان، عضلات را نیرومند میکند، استخوانها را محکم و استوار میکند و بالاخره باعث تقویت حواس پنجگانه به خصوص حس بینایی میشود.
بازی سبب افزایش شادی و نشاط کودک میشود
شاید برای برخی والدین کشف استعدادها و تواناییهای هوشی کودکان چندان مهم نباشد اما قطعا شادمانی و نشاط کودک از اهمیت زیادی برخوردار است. بازی سبب شادمانی و نشاط کودکان میشود. آنها از بازیهای مورد علاقه خود، در حیاط لذت فراوان میبرند. شادی و شادمانی هدیه دوران کودکی برای بچههاست، نباید این احساس را در کودکان دست کم گرفت. اگر کودک زمینه درستی از احساس شادی و خوشبختی نداشته باشد، در دوران بزرگسالی هم هیچگاه آن را به خوبی حس نخواهد کرد.
جایگاه آموزشی بازی و نقش اسباب بازی در رشد کودکان
امروزه حتی آموزشهای درسی را از طریق بازی به کودکان میآموزند. به عبارتی، در کنار آموزشهای مستقیم، کودک از طریق بازی با انواع مختلف اسباب بازی، موفق به آموزش و شناخت رنگها، شکلها، اندازهها، اجناس و اشیاء و اهمیت آنها میشود. بازی به کودک کمک میکند تا دنیایی را که در آن زندگی میکند؛ بشناسد، بفهمد، لمس و حس و بالاخره کنترل کند و میان واقعیت و خیال تفاوت قائل شود.
وظایف والدین در تاثیر و فواید بازی کودکانه
برای هر پدر و مادری و یا هر فردی که با کودکان سر و کار دارد دانستن و رعایت نکاتی در مورد بازیهای کودکان لازم و ضروری است. این نکات شامل :
- به کودک حق انتخاب نوع بازی داده شود.
- به بازی بچهها اهمیت بدهید. چرا که تمام زندگی کودک در بازی شکل واقعی به خود میگیرد.
- توجه داشته باشید که تجربههای زندگی کودک از طریق بازی شکل میگیرد.
- مراقب باشید که محیط بازی موجب آسیب جسمی، فکری و یا روانی کودک نشود.
- بازی برای کودک به منزله کار محسوب میشود و کار برای او به منزله بازی.
- هر چه بیشتر با کودک بازی کنید، بیشتر یاد میگیرد که چگونه با دیگران رفتار کند.
- بازی در کودکان موجب رشد و تحول میشود.
- کودکان از طریق بازی، خلاقیتهای خود را شکوفا میکنند.
- بازی باید حالت طبیعی داشته باشد نه تصنعی زیرا در آن صورت کودک آن را برای خود دشوار و سنگین خواهد دانست.
- بازی در تربیت احساسات کودک تأثیر زیادی دارد.
- بازی به کودکان امکان میدهد که نسبت به افراد محیط جهان و طبیعت پیرامون خود شناخت کافی پیدا کنند.
- بازی منبع غنی آموزشی برای کودک به حساب میآید.
- از محدود کردن کودک در هنگام بازی بپرهیزیم و برای تمام کردن بازی از امر و نهی کردن جداً خودداری کنید.