تقویت عزت نفس در کودکان
تقویت عزت نفس در کودکان ،یکی ازحساس ترین دوران هر شخص دوران کودکی اش است که با توجه به رفتار والدین و اطرافیان تاثیری که در آن ها میگذارد شکل میگیرد که میتوان از همین راه سلامتی روان کودک را تامین کرد یا متاسفانه آن را به خطر انداخت .
ممکن است رفتارهایی که از نظر والدین یا اطرافیان پیش پا افتاده یا بی ارزش باشند سلامت روان کودک را مورد هدف قرار دهند.
یکی از مهم ترین و تاثیر بخش ترین بحث تربیت کودک بستگی به روحیات و عزت نفس کودک دارد که چگونه میشود آن را افزایش داد و تقویت کرد .این بحث بسیار مهم است زیرا از کودکی تا بزرگسالی و میانسالی کودک را تحت تاثیر قرار میدهد پس باید راه های درست را برای اینکه به فرزندمان چگونه عزت نفس بدهیم را به خوبی فرا بگیریم تا بتوانیم آینده آنها را به بهترین نحو از لحاظ روحی تامین کنیم.
عزت نفس یا اعتماد به نفس چیست ؟
اولین کاری این است تا با معنای عزت نفس بهتر آشنا بشویم تا در تقویت آن به درستی قدم برداریم.
به گفته روانشناسان میتوان از این تعریف استفاده کرد که << هر فـردی نسبت به ارزشهـای خودش بـازتاب و بـرآوردی دارد که به این ارزیـابی نسبت به ارزشهای خود در روانشنـاسی عزت نفـس میگویند.>>
در معنا و مفهومی ساده تر میتوان گفت هر کسی با توجه به ارزش هایش و،شخصیت و اهمیت دارد که به این مفهوم عزت نفس گفته می شود.
هر کسی دارای عزت نفسی است و این مفهوم در انسان به تدریج با گذراندن سال های زندگی اش میسر می شود .اهمیت عزت نفس در هر شخص آنقدر بالا است که روانشناسان در هر دوره این موضوع را یکی از علل اصلی تربیت در کودکان به آن اشاره کرده اند.
نادیده گرفتن این موضوع عواقب بسیار ناپذیری روی کودکان و شخص میگذارد که انسان را با مشکلات بزرگی درآینده دمساز میکند .
عزت نفس داشتن، یعنی هر کسی اول ارزش های خودش را بداند و به آن احترام بگذارد یعنمی یک چهارچوب برای شخصیت خودش لحاظ کند .
وجود عزت نفس در انسان چه اهمیتی دارد؟
شاید برای شما نیز سوال باشد وجود عزت نفس و تقویت آن چه ضرورتی بر کودکان دارد ؟
در ادامه مطلب به نمونه مثال هایی میپردازیم که دلیل داشتن عزت نفس را بیان میکنند:
- ایجاد انگیزه در کودک و افراد بزرگسال برای انجام کارها و یا وارد شدن به یک کار جدید
- ایجاد خود باوری و رشد در شخص
- معمولا افرادی که دارای عزت نفس هستند از پس کار ها به خوبی بر می آیند و در هنگام شکست آن را پلی به سوی موفقیت قرار میدهند.
چه عواملی نشان دهنده عزت نفس در کودکان است؟
- کودکانی که افسرده و گوشه گیر هستند
باور نداشتن خود در انسان ها آن ها را افسرده و گوشه گیر میکند و عزت نفس انسان را پایین می آورد.
- داشتن استرس و اضطراب برای انجام فعالیـت ها
کودک مضطربی که در انجام فعالیت هایش دچار استرس می شود دارای عزت نفس پایین است .جدا از این ماجرا عوامل دیگری نیز در این رفتار کودکان دخیلی هستند که باید آنها را مورد بررسی قرار داد.
- احساس خجالت و شرم برای انجام دادن فعالیتی در جمع
کودکی که عزت نفس پایینی دارد از انجام فعالیت ها کناره گیری میکند زیرا احساس میکند نمیتواند آن را به درستی انجام دهد.
- بالاتر و برتر دانستن دیگران نسبت به خودش
نداشتن عزت نفس کافی در کودکان باعث می ود تا کودک دیگران را از هر لحاظ مانند :چهره ،قد ، هوش ،توانایی ،اندام ها و …. بهتر و بالا تر بداند .
- نتوانستن در ابراز کردن احساسات یا خواسته ها
کودکی که نمیتواند به راحتی راجب احساسات یا خواسته هایش با شما صحبت کند، از عزت نفس پایین برخوردار است.
- ترسیدن از شکست
کودکانی که عزت نفس پایینی دارند در برابر شکست بسیار سرخورده و غمگین میشوند و از کارهای دیگری ه به آنها واگذار شود فرار میکنند .ممکن است همین کودکان بهترین کار ها را انجام دهند اما چون برای ابراز این کار از عزت نفس پایینی برخوردارند ترجیح میدهند دیگران را به جلو هول بدهند تا اینکه خودشان این کار را انجام دهند.
- *چه روش هایی برای تقویت عزت نفس به کار می روند؟
همه ما در زندگیمان دارای کم و کاستی هایی هستیم و هیچ کسی کامل نیست .اما عدم خود باوری و عدم عزت نفس باعث می شود که کودک از همان تربیت اولیه راه را به درستی طی نکند و دچار مشکل شود این مسئله باید مورد توجه والدین قرار بگیرد که بتوانند بهترین راه را برای افزایش عزت نفس در کودکان به کار ببرند در زیر به چند نمونه از این موارد اشاره میکنیم:
- به کودک اجازه تصمیم گیـری دهید
تصمیم گیری برای کودک یکی از موثر ترین راه هایی است که کودک را به داشتن عزت نفس کمک میکند . والدینی که کودکانشان را در تصمیم گیری ها شرکت نمیدهند فرزندانی با عزت نفس پایین دارند .
- تشویق کردن کودکان را لازمه هر کاری بدانید
گاهی یک جمله محبت آمیز یا دست زدن برای کارهای درستی که کودک انجام میدهد او را تشویق میکند تا بتواند با عزت نفس بالاتری کار بعدی را انجام دهد و این انرژی را همیشه همراه خود داشته باشد زیرا میداند انجام بهترین کار در نزد شما برای او یک تشویق در راه دارد .گاهی سعی کنید هدیه ای کوچک برایش تهیه کنید تا آن را نماد کارهای خوبش بداند و اعتماد به نفسش تقویت شود.
- به کودک خود ابراز علاقه کنید
حس اینکه کسی شما را دوست دارد همیشه مراقب شماست و یهترین رفیق شما باشد بسیار لذت بخش است اما لازمه رسیدن به این درجات ابراز دوست داشتن به فرد مقابل است کودکان برای اینکه توجه شما را جلب کنند دست به هر کاری میزنند تا به چشم شما لبیایند و مورد توجه شما واقع شوند .اگر شما ابراز کنید که فرزندتان را دوست دارید او نیز این حس را دریافت کرده و به خوبی میفهمد پس برای دوست داشتن او شرط نگذارید ،که اگر مثلا فلان کاررا انجام بدهی دوستت دارم ! نه! به او اطمینان خاطر بدهید که او را برای خودش دوست دارید اینکار باعث تقویت عزت نفس کودکتان می شود.
- به کودک حس استقلال دهید
داشتن استقلال با عزت نفس برابری میکند کودکی که استقلال دارد نسبت به کودکی که این حس را هرگز تجربه نکرده است متفاوت است از کارهای کوچک شروع کنید .کارهای کوچکی را به کودکتان واگذار کنید تا او انجام دهد و بعد از انجامش او را تشویق کنید حس اینکه او توانسته به تنهایی این کار را انجام دهد بسیار برایش لذت بخش است و این را در نظر دارد که شما همواره او را مورد توجه قرار می دهید و با اینکار باعث حس عزت نفس در او تقویت و رشد خواهد کرد .
- پیگیری اشتیاق های کودک
اگر فرزند شما تمایل به موسیقی نقاشی یا هر کار دیگری دارد او را در آن را تشویق کنید و سعی کنید او را در این مسیر کمک کنید. کودکانی که مورد توجه قرار میگیرند و به نیازهای معقول آنان از طرف والدین پاسخ مثبت داده میشود از عزت نفس بالاتری نسبت به دیگر کودکان برخوردار هستند.
سخن پایانی
همانطور که گفتیم عزت نفس یکی از ضروری ترین کارهایی است که باید در تربیت کودک خود جای دهید رکن اصلی در هر تربیت دادن عزت نفس به کودک برای انجام امور و ادامه زندگی میباشد .سعی کنید تا کودکان را بیشتر در اجتماع قرار دهید همصحبتی با دیگران و یا هم صحبت شدن با افرادی غیر از خانواده باعث عزت نفس کودک می شود .